बाजुरा ःसडक विकासको प्रमुख पूर्वाधार मानिन्छ। सुदूर पहाडका बाजुरा र अछाममा निर्माणाधीन मुख्य सडक अलपत्र छन्। ठेक्का लिएर काम नगर्ने ठेकेदारहरूको प्रवृत्तिले विकास निर्माणको गति सुस्त हुँदा स्थानीय वाक्कदिक्क छन्। सुदूरपश्चिमका कतिपय सडक वर्षौंदेखि अलपत्र छन्। ठेकेदारको लापरवाहीका कारण यहाँका लाखौं जनताले सास्ती ब्यहोर्नुपरेको छ।

यस्तै काममा लापरवही गरेर स्थानीयले सास्ती भोगिरहेको सडकमा पर्छ, बाजुराको कोल्टी–मार्तडी र अछामको जयगढ–रामारोशन सडकखण्ड। जसको निर्माणको जिम्मा पाएका छन्, नेपाली कांग्रेसका नेता इन्द्र बानियाँले। ठेकेदार पृष्ठभूमिका उनै बानियाँ बागमती प्रदेशको मुख्यमन्त्री बन्ने तयारीमा छन्।

बागमतीका मुख्यमन्त्री बहादुर सिंह लामालाई कांग्रेस संसदीय दलका नेतामा पराजित गर्दै दल नेता बनेका बानियाँ बागमती प्रदेश सरकारको बागडोर सम्हाल्दैछन्। मुख्यमन्त्री बन्न लागेका बानियाँको साझेदारी रहेको निर्माण कम्पनीको लापरबाहीले सुदूरपश्चिममा वर्षौंदेखि सडक निर्माण अलपत्र बनेको छ।

एक साताअघि माओवादी सांसद अक्कल बहादुर रावलले सुदूरपश्चिम प्रदेश सभामै यो विषय उठान गरेका थिए। प्रदेश सभा बैठकको शून्य समयमा बोल्दै रावलले सुदूर पहाडमा सडक अलपत्र पार्ने ठेकेदारलाई मुख्यमन्त्री बनाएर पुरस्कृत नगर्न आग्रहसमेत गर्न भ्याए। ‘अछाम र बाजुरा जिल्लाका मार्तडी कोल्टी सडक बानियाँको कम्पनीले बनाउन सकिरहेको छैन। ढिलासुस्ती गरिरहेको छ।

काममा लापरबाही गरिरहेको छ। जयगढ रामारोशन सडक ठेक्का लिएर अलपत्रको अवस्थामा छ, त्यही बानियाँ कन्स्ट्रक्सनले लगेको हो,’ रावलले अघि थपे, ‘चिसापानी जंगलघाट बडिमालिका सडक अन्तर्गत प्रदेशको गौरवको आयोजनाको जंगलघाट बाँसकडा सडकखण्डमा पनि बानियाँले लिएको र ५ वर्ष भइसक्दा पनि पटक पटक म्याद थप्ने र काम नगर्ने गरेको छ।’

करोडौंमा ठेक्का लिएर ठेकेदार बानियाँले सडक निर्माणमा लापरबाही गरिरहेको उनले बताए।‘सुनिदैछ, बानियाँ कन्स्ट्रकसनका मालिक इन्द्र बानियाँ बागमती प्रदेशको मुख्यमन्त्री हुँदैछन्,’ रावलले भने, ‘लाखौँ/करोडको ठेक्का लगेर काम नगर्नेहरूलाई पुरस्कृत नगर्न बागमती प्रदेश सभाका सम्पूर्ण सांसदलाई सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको तर्फबाट अनुरोध गर्न चाहन्छु।’

पूर्वाधार विकास कार्यालय अछामका अनुसार जयगढ रामारोशन ३८ किलोमिटर सडक निर्माणको काम तीन प्याकेजमा भइरहेको छ। पहिलो प्याकेज १२.४ किलोमिटर भद्रगुरु, दोस्रो प्याकेज ५ किलोमिटर जयदेवी र तेस्रो प्याकेज २० किलोमिटर सडक पीएस बानियाँ जेभीले निर्माणको जिम्मा पाएको छ। २०७४/०७५ देखि निर्माण सुरु भएको सडकले अझै पूर्णता पाएको छैन।

३ वर्षमा निर्माण सक्ने गरी ठेक्का भएको सडक निर्माणमा पटक पटक म्याद मात्रै थपिएको छ। सडक निर्माणका लागि आएको १५ करोड बजेटमध्ये काम नभएपछि साढे १३ करोड बजेट फिर्ता गएको पूर्वाधार विकास कार्यालय अछामका निमित्त कार्यालय प्रमुख जय बहादुर थापाले बताए। ‘गत वर्ष काम नै भएन।

अन्तिमतिर थोरै काम गरेर भुक्तानीका लागि आएका थिए। हामीले भुक्तानी गरेनौँ,’ उनले भने, ‘डेढ करोडको मात्रै काम भयो।’ गत आर्थिक वर्षभन्दा चालु आर्थिक वर्षमा बजेट बढेर आएको छ। चालु आर्थिक वर्षमा २४ करोड बजेट आएको उनले बताए। निर्माण सामग्री लगायत खरीदका लागि आर्थिक जोहो नहुनु लगायत कारणले काम अघि बढ्न नसकेको निर्माण पक्षबाट प्रतिकृया आउने गरेको छ।

यो सडकको आगामी असार मसान्तसम्म म्याद थप गरिएको छ। पिएस बानियाँ जेभीले प्रदेशको गौरवको आयोजनाअन्तर्गत पर्ने चिसापानी जंगलघाट बडिमालिका सडकको जंगलघाट बाँसकडा सडकखण्डको काम पनि पाएको छ। ०७५/०७६ मा सुरु भएको यो सडकखण्डमा ट्रयाक खोल्ने लगायत ८० प्रतिशत काम सकिएको छ। चालु आर्थिक वर्षमा काम सकिने अपेक्षा गरिएको छ। बाजुराको कोल्टी-मार्तडी सडकखण्डको काम पनि अलपत्र छ। पहिलो प्याकेज अन्तर्गत ९ किलोमिटर मार्तडी चुन्नी खण्ड निर्माणको काम ०८१ मा सकिएको थियो।

दोस्रो प्याकेजको ४ किलोमिटर र  तेस्रो प्याकेजको २६ किलोमिटर सडकखण्डको कामले पूर्णता पाउन सकेको छैन। दोस्रो प्याकेज अन्तर्गतको ५ किलोमिटर चुन्नी धमकने र २६ किलोमिटर धमकने कोल्टी खण्डको काम ठेकेदारमा बानियाँ साझेदार छन्। दोस्रो प्याकेजको बानियाँ/कुशेश्वर जेभी हेटौडा मकवानपुरले ०७५/०७६ मा र तेस्रो प्याकेज पिएस बानियाँ जेभी हेटौडा मकवानपुरले ०७६/०७७ मा निर्माणको जिम्मा पाएका थिए।

तीन वर्षभित्र सक्नु पर्ने काममा ढिलाइ भइरहेको पूर्वाधार विकास कार्यालय अछामका सूचना अधिकारी इन्जिनियर देवी प्रसाद उपाध्यायले बताए। ‘पटक पटक ताकेता गर्दा पनि काम गर्दैनन्। विभिन्न बहाना बनाएर म्याद थपका लागि आउँछ। हामीले पनि गर्नै पर्‍यो,’ उनले भने। दोस्रो र तेस्रो प्याकेजमा अहिलेसम्म आधा काम मात्रै भएको छ। 

गोकुल जोशीले कञ्चनपुरबाट नेपाल खबरमा लेखेको समाचार साभार गरिएको हो ।